Een timmerman timmert een schuur, een kleermaakster maakt een jurk, een huisarts onderzoekt een patiënt … en een coach coacht de coachee. Maar wat is coachen dan nu écht en wat levert het op?
Coachen is mensen helpen zichzelf persoonlijk en/of zakelijk te ontwikkelen. Met als doel prestatieverbetering, efficiënter gedrag, het realiseren van doelstellingen en hen meer succes en plezier te laten ervaren. Coaching veronderstelt derhalve groei en verandering voor wat betreft visie, houding en gedrag. In een goed coaching gesprek wordt dus geleerd!
Afhankelijk van welk boek je leest of met wie je spreekt, worden verschillende coaching stijlen onderkent, bijvoorbeeld:
Transformationeel
De coach is hier vooral een soort pratende spiegel. Iemand die de coachee naar zichzelf laat kijken en diens gedrag van commentaar voorziet. Dat laatste doet hij door het stellen van eigenwijze en veelal kritische vragen. Deze hebben tot doel de coachee op zoek te laten gaan naar zichzelf. Zich af te vragen waar zijn gedrag vandaan komt en waardoor het wordt beïnvloedt. Reflectie en dieptevragen zijn de sleutelwoorden bij deze stijl van coachen.
Oplossingsgericht
Bij oplossingsgericht coachen wordt over problemen gesproken maar niet direct gezocht naar probleemoorzaken. Er kan dan ook geen diagnose worden opgesteld. De oplossingsgerichte coach helpt de coachee daarentegen door hem/haar te vragen de gewenste situatie helder te krijgen in concrete gedragstermen. Door vervolgens te zoeken naar wat in het verleden al heeft gewerkt, doet de coachee concrete ideeën op om stapjes vooruit te zetten.
Provocatief
Provocatief coachen is een revolutionaire cocktail van humor, warmte, uitdaging en verrassing. Ineens zit de coachee te roepen dat hij wèl de moeite waard is, dat hij het wèl kan en dat hij het nu verdorie écht gaat doen. Dit is het resultaat van een provocatief principe in actie: “Als je wilt dat de ezel vooruitgaat, trek hem dan aan zijn staart.”
Mentor-stijl
De coach heeft de rol van een oude wijze man of vrouw; een grote broer of zus; een door de wol geverfd iemand met veel levenservaring. Die ervaring dient als rijke bron voor de coach en coachee. De coach deelt zijn/haar ervaring en vertaalt deze naar de situatie van de coachee. En op die manier helpt de coach de coachee zijn/haar problemen op te lossen. Ervaring delen is hierbij het sleutelwoord.
Leraar-stijl
De coach is in deze een specialist met kennis van zaken. Hij/zij weet waarover het gaat, beschikt over diepgaande kennis van het onderwerp alsook over een rijke hoeveelheid aan kennis en modellen. De coach vraagt dan ook vooral nieuwe informatie aan, waarmee de coachee aan de slag kan om een oplossing te vinden. Kennis en inzichten delen zijn de sleutelwoorden bij deze stijl.
Resultaat-gericht
In deze stijl wordt de nadruk gelegd op de te behalen resultaten. De coach helpt de coachee zich nadrukkelijk bewust te worden van zijn doelen, kansen, mogelijkheden en activiteiten. De coach kijkt naar praktische toepassingen en actie. De coach fungeert als motivator en helpt de coachee om zijn/haar doelstellingen stapsgewijs te onderkennen, analyseren en realiseren. Praktische toepassingen, resultaat en actie zijn bij deze stijl de sleutelwoorden.